Overthinking (Aşırı Düşünme) Nasıl Oluşur? Neden Var?

Overthinking (Aşırı Düşünme) Nedir?

Overthinking yani Türkçe tabirle aşırı düşünme durumu adı üstünde kafada aynı düşünceleri döndürmek ve sürekli bir şeyleri analiz etmeye çalışmaktır. Mental olarak çalışan bir çamaşır makinası gibi düşünebilirsiniz. Fakat burada düşünceler temizlenmiş olarak değil daha artarak yorgunluk ve kaygıyla birlikte çıkıyor.

Örneğin; biriyle karşılaşırsınız ve o kişi size nasılsın der, siz de düşünmeye başlarsınız; “acaba bana soğuk mu davranıyor, bir şeye mi kızdı, ben mi bir şey yaptım, farklı bir şey mi ima etmeye çalıştı?” ve bu sorular bu şekilde uzar gider. Bu sorulardan hiçbirinin cevabı sizde olmadığı için, sorular soruları doğurmaya devam eder. Böylece dağ gibi bir düşünce yığını zihninizi kaplar. Tebrikler, siz bir overthinker (aşırı düşünen) oldunuz.

Overthinking Nasıl Oluşur?

Overthinking durumunu oluşturan ve besleyen temel iki duygu kaygı ve korkudur. Olumsuz sonuçlardan korkan, belirsizlikten kaçan ve dolayısıyla kontrolcü olan kişiler daha iyi birer overthinkerdır. Her detay üzerinde kontrol sahibi olmaya çalışılar ve mükemmeliyetçidirler, her duruma kendilerini hazırlamaya çalışırlar, bu da aşırı düşünme gerektirir. Yoğun kaygı, özgüven eksikliği gibi durumlar da overthinkingi besleyen durumlardır. Büyük bir karar alınması gerektiğinde ya da yoğun duygusal bir olay yaşandığında artar.

Overthinking Neden Var?

Overthinking aslında zihnin işlevsiz de olsa “hayatta kalma” çabalarından biridir. Beyin sürekli olumsuz sonuçlara odaklanır çünkü bu şekilde potansiyel tehlikelerden kaçınmış olduğunu düşünür. “ya şöyle olursa” gibi sorularla kişiyi sürekli tehlikelere karşı tetikte tutmaya çalışır. Bu belki onlarca farklı olumsuz senaryodan bir tanesi gerçekleşirse de “ben bunu düşünmüştüm, böyle olacağını biliyordum” düşüncesiyle kendisini besler. Peki gerçekleşmeyen diğer onlarca senaryo? İşte zihne yük olan, yoran ve yıpratan taraf buradadır.

Overthinking Durumuyla Nasıl Baş Ederiz?

• Zaman sınırı koymak: bu konuya sadece 10 dakika ayırmayacağım sonra düşünmeyi bırakacağım, sonrasında aklıma gelirse erteleyeceğim diyebilirsin.
• Düşüncelerini yaz: bir kağıda düşünceleri yazmak onlara daha gerçekçi bakmayı sağlar ve çoğu düşüncenin mantıksız, saçma ya da o kadar korkutucu olmadığını görebilirsin. Zihnin de biraz rahatlamış olur.
• Şimdiye odaklan: overthinking genelde gelecekle ilgili düşünceleri içerir, bu da aslında burada olmadığını ve anı yaşayamadığını gösterir. Ana odaklanmak için “şimdi ne yapıyorum, şu anda ne hissediyorum, şimdi çevremde neler var?” gibi soruları kendine sorabilirsin.
• Kabullenme: her şeyi kontrol edemeyiz! Kontrol edemediklerimizi bulup bunu kabullenmek overthinking i kendiliğinden azaltır. “Bu durum benim kontrol edebileceğim bir şey mi?” sorusunu kendine sık sık sorabilirsin.
• Zihnimizin de şefkate ihtiyacı var: Kendi zihnimize zaman zaman “beni korumaya çalışıyorsun, bunun için teşekkür ederim fakat şu an buna gerek yok” diyebilmek oldukça rahatlatıcı.