Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?

Borderline Kişilik Bozukluğu (BKB), duygusal düzensizlik, kendine zarar verme eğilimi, kendine ve başkalarına yönelik benlik değeri problemleri, ilişki sorunları ve kimlik bütünlüğü ile ilgili belirgin ve uzun süreli belirtileri olan bir kişilik bozukluğudur. Bireyler genellikle yoğun, değişken ve düzensiz duygusal tepkiler gösterirler.

Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Duygusal Düzensizlik: Hızlı duygu değişimleri, özellikle öfke, depresyon ve kaygı gibi yoğun duygusal tepkiler.

İlişki Sorunları: Belirgin ilişki zorlukları, özellikle aşırı idealizasyon (bir kişiyi çok yüksek bir seviyede görmek) ve aşağılama (aniden ve şiddetle bir kişiyi düşük bir seviyeye koymak).

Benlik Algısı Bozukluğu: Kendi kimliği veya değeri konusunda belirsizlik, hızlı benlik algısı değişimleri ve kendine zarar verici davranışlar.

Davranışsal Belirtiler: Kendine zarar verme, intihar düşünceleri, düşük düzeyde kendine bakım, dürtüsel davranışlar (alkol veya madde kullanımı, aşırı yeme veya alışveriş yapma gibi).

Boşluk Hissi: Sürekli bir boşluk hissi, içsel boşluk duyguları ve anlamsızlık hissi.

Bu rahatsızlığa sahip kişiler genellikle ilişkilerinde yaşadıkları sorunlar neticesinde desteğe başvururlar. Yoğun olarak duygusal dalgalanmalar yaşarlar ve bunun sonucunda ilişkilerde çatışma yaşama ihtimalleri artar. 

Kendi duygularını düzenleme konusunda zorlanabilirler; bu da ani öfke patlamalarına sebep olabilir. Kendilerine veya karşılarındakine zarar verici eylemlerde bulunabilirler.

Düzensiz çalışma alışkanlıkları, geçici paranoyak düşünceler ve kendilerine zarar verici davranışlar (alkol, sigara vb. bağımlılıklar dahil) gözlemlenebilir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Borderline Kişilik Bozukluğu (BKB) genellikle karmaşık bir bozukluktur Tedavi, bireyin spesifik ihtiyaçlarına ve semptomlarına uygun olarak özelleştirilmelidir. Başlıca tedavi yöntemleri şunlar olabilir:

Psikoterapi (Konuşma Terapisi): Bilişsel Davranışçı Terapi, Şema Terapisi, EMDR, İçsel Aile sistemleri terapisi gibi ekollerle duygu düzenleme, ilişki becerileri, kriz yönetimi gibi konularda bireyi geliştirmeyi amaçlarken aynı zamanda travmatik anılar üzerinde çalışılarak iyileşme sağlanmasına destek olunabilir.

İlaç Tedavisi: Antidepresanlar, anksiyolitikler ve antipsikotikler gibi ilaçlar, belirli semptomları kontrol altına almak için kullanılabilir. Ancak ilaç tedavisi genellikle psikoterapiyle birlikte uygulanır.

Borderline Kişilik Bozukluğu Sebep Olan Faktörler Nelerdir?

Genetik Faktörler: Aile geçmişindeki bireylerde kişilik bozukluğu veya ruhsal sağlık sorunları olması, Borderline Kişilik Bozukluğu riskini artırabilir. Fakat tek başına yeterli değildir. Genetik faktörlerin yanı sıra çevresel etmenler de önemlidir.

Çevresel Faktörler: Çocukluk dönemindeki travmatik olaylar, istikrarsız aile ilişkileri, duygusal ihmal, fiziksel, cinsel veya duygusal istismar gibi olumsuz çevresel etkileşimler Borderline Kişilik Bozukluğu gelişiminde rol oynayabilir.

Kişilik Gelişimi: Bireyin kişilik gelişimi sürecinde yaşadığı zorluklar, kimlikle ilgili belirsizlik ve ilişki problemleri gibi faktörler de Borderline Kişilik Bozukluğu oluşumunda etkili olabilir.

Stres ve Yaşam Zorlukları: Zorlayıcı yaşam olayları, kronik stres, uzun süreli belirsizlikler ve travmatik deneyimler borderline kişilik bozukluğu riskini artırabilir.

Borderline Kişilik Bozukluğu, bu faktörlerin karmaşık bir etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Her birey farklı bir kombinasyonla bu faktörlere maruz kalır ve bu da bozukluğun belirtilerini ortaya çıkartabilir.

Borderline kişilik bozukluğu başka bozukluklarla ilişkisi var mıdır?

Borderline kişilik bozukluğu sıklıkla depresyon, anksiyete bozuklukları ve madde kullanım bozuklukları ve diğer kişilik bozukluklarıyla birlikte görülebilmektedir. Süreci en iyi değerlendirecek olan bir ruh sağlığı uzmanıdır. Böyle bir durumdan şüpheleniliyor ise psikiyatri doktoru ya da psikoloğa başvurulmalıdır.

Borderline kişilik bozukluğu çocukluk döneminde görülebilir mi?

Borderline kişilik bozukluğu genelde genç yetişkinlik döneminde görülür. Nadir de olsa çocukluk döneminde bazı belirtiler görülebilmektedir. Bunlar; duygusal kararsızlıklar, ani ve sık öfke patlamaları okulda akranlarıyla yaşanan iletişim problemleri vb. söylenebilmektedir. 

Fakat bunların çok genel bir bakış olduğu unutulmamalıdır. Bu belirtilerin başka birçok sebebi olabilir. Bir uzmandan destek almak yapılacak en doğru eylemlerden biridir.

Borderline kişilik bozukluğu hangi yaş ve cinsiyeti daha çok etkiler?

Borderline kişilik bozukluğu belirtileri Genellikle 18-25 yaş arasında görülmeye başlar, genç yetişkinlik döneminde duygusal ve sosyal gelişimle birlikte daha sık görülür. 

Bu dönem kişinin kimlik oluşturduğu önemli bir süreçtir ve bu dönemde yaşanan stres, gelecek kaygısı, endişeler vb. borderline kişilik bozukluğu belirtilerini tetikleyebilmektedir. 

Yapılan bazı araştırmalar Borderline kişilik bozukluğu belirtilerinin kadınlarda erkeklere göre daha yaygın gözlemlendiğini göstermiştir. Ancak kesin bir cinsiyet oranı belirlemek mümkün değildir.